Hiến pháp Việt Nam quy định rõ ràng về quyền con người, coi đây là giá trị cốt lõi của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Bảo đảm quyền con người không chỉ là một nghĩa vụ pháp lý mà còn là thước đo mức độ văn minh, tiến bộ của một quốc gia.
Trong bối cảnh Việt Nam đang tích cực hội nhập quốc tế và xây dựng nhà nước pháp quyền, việc so sánh các mô hình thể chế chính trị và pháp lý của các quốc gia trong khu vực, đặc biệt là những quốc gia có nhiều nét tương đồng về văn hóa và lịch sử, là vô cùng cần thiết.
Thực trạng bảo vệ quyền trẻ em tại Việt Nam còn nhiều hạn chế. Mặc dù Hiến pháp 2013 đã khẳng định rõ quyền của trẻ em, song việc nội địa hóa Công ước quốc tế về quyền trẻ em vẫn chưa đồng bộ. Các quy định pháp luật hiện hành còn chung chung, thiếu tính cụ thể, dẫn đến tình trạng thực thi pháp luật còn nhiều bất cập. Bên cạnh đó, nhận thức về quyền trẻ em của các tầng lớp xã hội, đặc biệt là cán bộ, công chức và người dân, còn hạn chế. Điều này khiến trẻ em chưa được bảo vệ toàn diện trước các hình thức xâm hại như bạo lực, bóc lột, và phân biệt đối xử.
Việt Nam đang tích cực đóng góp vào công cuộc bảo vệ quyền con người trên trường quốc tế. Với tư cách là thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2014-2016, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người. Ở cấp độ khu vực, Việt Nam đã tham gia xây dựng Tuyên ngôn Nhân quyền ASEAN và các cơ chế hợp tác khác. Trong nước, Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật nhằm bảo vệ quyền con người, đặc biệt là quyền của nhóm người dễ bị tổn thương như trẻ em, phụ nữ, người khuyết tật. Các tổ chức phi chính phủ và cộng đồng xã hội cũng đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ, nâng cao chất lượng cuộc sống cho nhóm đối tượng này. Tuy nhiên, vẫn còn những hạn chế nhất định trong việc thực thi pháp luật và bảo vệ quyền lợi của người dân, đặc biệt là nhóm người dễ bị tổn thương.
Việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật tại Việt Nam hiện nay đang đối mặt với một số thách thức đáng kể. Các vấn đề nổi bật bao gồm việc ban hành chậm trễ, chất lượng dự thảo không đồng đều, và tình trạng chồng chéo, mâu thuẫn giữa các văn bản. Thêm vào đó, ranh giới giữa quyền lập pháp và lập quy chưa được phân định rõ ràng, dẫn đến tình trạng lấn quyền giữa các cơ quan nhà nước.
Quyền con người, đặc biệt là quyền của người đồng tính, song tính, chuyển giới và liên giới tính (LGBTQ+) ngày càng trở thành vấn đề được quan tâm hàng đầu trên thế giới. Tại Việt Nam, việc bảo vệ và thúc đẩy quyền của cộng đồng LGBTQ+ là một quá trình cần thiết để xây dựng một xã hội công bằng, bình đẳng và phát triển. Nghiên cứu về quyền của cộng đồng LGBTQ+ không chỉ góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam mà còn thể hiện sự hội nhập của nước ta vào cộng đồng quốc tế.
Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc bảo đảm quyền của người bị kết án phạt tù (NBKAPT). Số lượng NBKAPT ngày càng tăng, gây áp lực lớn lên hệ thống trại giam, dẫn đến tình trạng quá tải, cơ sở vật chất xuống cấp và điều kiện sống khó khăn. Bên cạnh đó, sự kỳ thị và định kiến xã hội cũng là một rào cản lớn đối với việc tái hòa nhập của NBKAPT. Nhiều NBKAPT còn phải đối mặt với các vấn đề về sức khỏe tâm thần, nghiện ngập, và các bệnh truyền nhiễm do điều kiện sống không đảm bảo.
Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã có những hoạt động tích cực trong việc bảo vệ quyền con người. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức và hạn chế cần được giải quyết
Quyền tự do, dân chủ là những giá trị nền tảng của một xã hội pháp quyền. Tuy nhiên, việc lợi dụng các quyền này để xâm phạm đến lợi ích của Nhà nước, tổ chức hoặc cá nhân khác là hành vi bị pháp luật nghiêm cấm. Trách nhiệm hình sự đối với các tội xâm phạm quyền tự do, dân chủ của công dân nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mỗi cá nhân, đồng thời duy trì trật tự xã hội. Việc xuyên tạc, vu khống, hoặc kích động gây rối trật tự công cộng đều là những hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Pháp luật quy định rõ ràng các hình phạt đối với những hành vi này, nhằm răn đe và giáo dục, góp phần xây dựng một xã hội công bằng, văn minh.
Tại Việt Nam, hiện nay chưa có một quy định pháp luật cụ thể về hợp đồng hành chính. Điều này dẫn đến tình trạng nhiều loại hợp đồng có tính chất hành chính, như hợp đồng BOT, lại được hiểu và điều chỉnh như hợp đồng thương mại. Sự mơ hồ này gây ra nhiều hệ lụy, đặc biệt là việc hạn chế quyền được biết của công dân đối với các dự án có liên quan đến lợi ích công cộng.
