Để nâng cao hiệu quả của pháp luật về xử lý tài chính trong tái cấu trúc NHTM, Việt Nam cần hoàn thiện các quy định pháp luật, tăng cường các hoạt động thanh tra, kiểm tra và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đào tạo về xử lý tài chính cho các cán bộ ngân hàng. Bên cạnh đó, việc hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tài chính cũng cần được chú trọng, nhằm thu hút các kinh nghiệm và nguồn lực từ các nước phát triển.
Pháp luật về giao dịch bảo đảm bằng động sản tại các ngân hàng thương mại ở Việt Nam được quy định chủ yếu trong Bộ luật Dân sự 2015 và Luật Các tổ chức tín dụng 2010. Theo quy định, giao dịch bảo đảm bằng động sản là việc bên vay (bên bảo đảm) cung cấp tài sản động sản (như xe cộ, máy móc, hàng hóa) cho bên cho vay (ngân hàng) để đảm bảo cho nghĩa vụ trả nợ. Hình thức bảo đảm này nhằm tạo ra sự an tâm cho bên cho vay về khả năng thu hồi nợ khi bên vay không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.
Pháp luật Việt Nam quy định rõ về việc công bố thông tin của công ty đại chúng thông qua Luật Chứng khoán năm 2019 và các văn bản hướng dẫn. Các công ty đại chúng có trách nhiệm công bố thông tin minh bạch và kịp thời để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và đảm bảo sự ổn định của thị trường chứng khoán. Thông tin cần công bố bao gồm thông tin định kỳ (báo cáo tài chính hàng năm, báo cáo thường niên) và thông tin bất thường (thay đổi về nhân sự quản lý, kế hoạch phát hành cổ phiếu, giao dịch lớn, hay các sự kiện có ảnh hưởng đến giá cổ phiếu). Việc công bố thông tin phải được thực hiện trên các phương tiện truyền thông đại chúng và hệ thống thông tin của Sở Giao dịch chứng khoán để đảm bảo tất cả các nhà đầu tư đều tiếp cận được thông tin.
Pháp luật Việt Nam quy định rõ về chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ) của tổ chức kinh tế thông qua Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn. Theo đó, tổ chức kinh tế có quyền chuyển nhượng QSDĐ được giao hoặc thuê, nhưng phải đáp ứng các điều kiện nhất định như đảm bảo mục đích sử dụng đất, thời gian sử dụng đất còn lại, và không vi phạm các quy định về quy hoạch. Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ phải được lập bằng văn bản và công chứng để đảm bảo tính pháp lý. Đồng thời, tổ chức kinh tế cũng cần thực hiện nghĩa vụ tài chính liên quan đến đất đai như thuế và phí khi thực hiện chuyển nhượng.
Bảo hiểm tiền gửi là một cơ chế quan trọng nhằm bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền tại các tổ chức tín dụng, đồng thời tạo sự ổn định cho hệ thống tài chính. Tại Việt Nam, Luật Bảo hiểm tiền gửi quy định rõ ràng về đối tượng bảo hiểm, mức bảo hiểm và quyền lợi của người gửi tiền. Theo quy định, mọi tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải tham gia bảo hiểm tiền gửi, giúp người gửi tiền được bồi thường trong trường hợp tổ chức tín dụng gặp rủi ro hoặc mất khả năng thanh toán. Mức bảo hiểm hiện tại là 75 triệu đồng cho mỗi người gửi tiền tại mỗi tổ chức tín dụng, một con số cần thiết để bảo đảm an toàn cho các khoản tiền gửi.
Trong thực tiễn hoạt động ngân hàng tại Việt Nam, việc bảo đảm nghĩa vụ bằng quyền tài sản cũng gặp phải một số khó khăn, như tình trạng giấy tờ tài sản không minh bạch hoặc giá trị tài sản giảm sút theo thời gian. Điều này đòi hỏi các ngân hàng phải thận trọng trong quá trình thẩm định tài sản và thiết lập các điều khoản pháp lý chặt chẽ trong hợp đồng tín dụng. Đồng thời, quy định pháp luật về bảo đảm quyền tài sản cũng cần được củng cố để tạo điều kiện thuận lợi cho ngân hàng và khách hàng trong quá trình thực hiện nghĩa vụ tín dụng.
Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng về xử lý tài sản bảo đảm tiền vay nhằm bảo vệ quyền lợi của các tổ chức tín dụng và đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động cho vay. Theo Bộ luật Dân sự 2015 và các văn bản hướng dẫn, tài sản bảo đảm có thể là tài sản hình thành từ vốn vay, tài sản đã có hoặc tài sản được hình thành sau này.
Trong thực tiễn xét xử tại Tòa án nhân dân thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, các tranh chấp liên quan đến hợp đồng tín dụng ngân hàng thường diễn ra với tần suất cao và đa dạng về nội dung. Các tranh chấp phổ biến bao gồm việc vi phạm nghĩa vụ thanh toán nợ gốc và lãi suất, điều chỉnh lãi suất không đúng quy định, và vấn đề xử lý tài sản bảo đảm khi khách hàng không thực hiện đúng nghĩa vụ hợp đồng.
Để xử lý hiệu quả vấn đề nợ xấu, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng. Bài viết này sẽ đề xuất một số giải pháp như hoàn thiện khung pháp luật, tăng cường vai trò của các công ty quản lý tài sản, phát triển thị trường trái phiếu nợ, và áp dụng các công cụ tài chính hiện đại.
Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang hội nhập sâu rộng và phát triển nhanh chóng, hệ thống ngân hàng thương mại đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, đi kèm với sự tăng trưởng đó là những rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là rủi ro tín dụng. Rủi ro tín dụng không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các ngân hàng mà còn tác động đến sự ổn định của hệ thống tài chính và nền kinh tế nói chung.
