Khái Niệm Doanh Nghiệp Xã Hội và Đặc Điểm Của Nó
Doanh nghiệp xã hội là một hình thức tổ chức kinh doanh hoạt động với mục tiêu chính không phải là lợi nhuận mà là giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường hoặc kinh tế cho cộng đồng. Điều này có nghĩa là doanh nghiệp xã hội hoạt động phải hướng tới việc cải thiện chất lượng cuộc sống của những người có hoàn cảnh khó khăn hoặc giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường. Bên cạnh việc phục vụ lợi ích cộng đồng, các doanh nghiệp này cũng cần tạo ra doanh thu đủ để duy trì hoạt động và phát triển bền vững.
Doanh nghiệp xã hội đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của cộng đồng. Bằng cách kết hợp giữa hành động thương mại và việc nâng cao trách nhiệm xã hội, chúng hỗ trợ tạo ra môi trường sống tốt hơn cho cả cộng đồng và bản thân doanh nghiệp. Một điểm nổi bật là tính bền vững; doanh nghiệp xã hội không chỉ hoạt động theo mô hình lợi nhuận mà còn đảm bảo các phương pháp kinh doanh thân thiện với môi trường và xã hội, từ đó xây dựng sự tin cậy trong lòng công chúng.
Các đặc điểm nổi bật của doanh nghiệp xã hội bao gồm sự tham gia của cộng đồng và tinh thần hợp tác. Doanh nghiệp xã hội thường có sự đóng góp tích cực từ cộng đồng trong các hoạt động của họ, từ việc xây dựng ý tưởng cho đến triển khai thực tế. Sự tham gia này không chỉ tạo ra nguồn lực mà còn tăng cường mối quan hệ xã hội trong khu vực, khuyến khích mọi người hợp tác và cùng nhau thực hiện những mục tiêu chung. Sự khác biệt cơ bản giữa doanh nghiệp xã hội và các hình thức doanh nghiệp khác nằm ở chỗ doanh nghiệp xã hội nhấn mạnh vai trò xã hội và phúc lợi cộng đồng trên lợi nhuận tài chính, mở ra một hướng đi mới cho kinh tế và xã hội Việt Nam hiện nay.
Cơ Sở Pháp Lý Đối Với Doanh Nghiệp Xã Hội Tại Việt Nam
Doanh nghiệp xã hội tại Việt Nam đang ngày càng trở nên quan trọng trong việc phát triển kinh tế bền vững và giải quyết các vấn đề xã hội. Chính vì vậy, việc có một hệ thống pháp lý tương thích với loại hình này là điều cần thiết. Cơ sở pháp lý điều chỉnh doanh nghiệp xã hội tại Việt Nam chủ yếu được quy định bởi Luật Doanh Nghiệp năm 2020, các nghị định hướng dẫn thi hành và các chính sách liên quan.
Luật Doanh Nghiệp nêu rõ các điều khoản về việc thành lập và tổ chức hoạt động của doanh nghiệp xã hội. Một doanh nghiệp xã hội phải có mục tiêu chính là giải quyết các vấn đề xã hội, môi trường hoặc nhân văn, bên cạnh việc có khả năng tạo ra lợi nhuận. Điều này giúp phân biệt rõ hơn doanh nghiệp xã hội với các loại hình doanh nghiệp khác.
Các nghị định liên quan, chẳng hạn như Nghị định số 33/2020/NĐ-CP, cũng đưa ra những quy định cụ thể về việc cấp giấy phép thành lập và hướng dẫn quy trình, thủ tục cho doanh nghiệp. Hệ thống pháp luật này đảm bảo rằng doanh nghiệp xã hội không chỉ tuân thủ các yêu cầu về đăng ký kinh doanh mà còn đáp ứng được các tiêu chuẩn cao hơn về trách nhiệm xã hội và bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, Chính phủ Việt Nam cũng có những chính sách hỗ trợ đáng kể cho loại hình doanh nghiệp này, bao gồm hỗ trợ tài chính, tư vấn và đào tạo. Chính sách này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xã hội mà còn khuyến khích tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong cộng đồng. Do đó, việc nắm rõ các quy định pháp lý này là rất quan trọng cho những cá nhân và tổ chức muốn tham gia vào lĩnh vực doanh nghiệp xã hội tại Việt Nam.
Quyền Lợi và Nghĩa Vụ Của Doanh Nghiệp Xã Hội
Trong khuôn khổ pháp luật Việt Nam, doanh nghiệp xã hội được công nhận và bảo vệ một số quyền lợi thiết yếu. Đầu tiên, các doanh nghiệp này có quyền sở hữu tài sản, điều này có nghĩa là họ có thể tự do quản lý và sử dụng tài sản của mình trong các hoạt động kinh doanh nhằm đạt được mục tiêu xã hội. Bên cạnh đó, doanh nghiệp xã hội cũng có quyền tham gia vào các chương trình hỗ trợ của nhà nước, giúp họ có cơ hội tiếp cận các nguồn lực cần thiết để phát triển và gia tăng hiệu quả hoạt động của mình. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp xã hội đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Hơn nữa, doanh nghiệp xã hội còn có quyền tham gia vào các hoạt động kinh doanh bền vững, qua đó không chỉ tạo ra lợi nhuận mà còn phục vụ lợi ích công cộng. Việc tham gia vào các hoạt động này thúc đẩy trách nhiệm xã hội và nâng cao nhận thức về các vấn đề như bảo vệ môi trường và cải thiện chất lượng cuộc sống cho cộng đồng.
Tuy nhiên, bên cạnh quyền lợi, doanh nghiệp xã hội cũng có những nghĩa vụ mà họ cần phải tuân thủ. Đầu tiên là nghĩa vụ báo cáo, doanh nghiệp này phải thường xuyên công khai thông tin về hoạt động, tài chính và hiệu quả của mình nhằm đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm trước xã hội. Ngoài ra, nghĩa vụ đóng thuế cũng là một yếu tố quan trọng, doanh nghiệp xã hội phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật. Cuối cùng, họ cũng cần thực hiện các hoạt động vì lợi ích xã hội, đảm bảo rằng các quyết định kinh doanh của mình luôn hướng đến cộng đồng và mục tiêu xã hội, từ đó nâng cao giá trị và vai trò của doanh nghiệp trong xã hội.
Fullscreen ModeNguồn: “Địa Vị Pháp Lý Của Doanh Nghiệp Xã Hội Theo Pháp Luật Việt Nam”
Trường Đại học Luật Hà Nội – Luận án Tiến sĩ
Tác giả: Nguyễn Thị Diễm Anh
Người hướng dẫn khoa học: TS. Đặng Vũ Huân, TS. Nguyễn Am Hiểu
Trên đây là nội dung bài viết “Địa Vị Pháp Lý Của Doanh Nghiệp Xã Hội Theo Pháp Luật Việt Nam” mà LDM (Legal de Minimis) chia sẻ đến bạn đọc. LDM được thành lập vào năm 2021 với mục tiêu cống hiến cho công cuộc giáo dục pháp lý của nước nhà. Cùng đội ngũ những luật gia trẻ và tràn đầy nhiệt huyết, LDM nỗ lực từng ngày để trở thành người dẫn đường và đồng hành cùng các thế hệ sinh viên theo đuổi đam mê với nghề Luật. Chúng tôi tự hào là một trong những tổ chức tiên phong về giáo dục, định hướng, kết nối và xây dựng một diễn đàn về học và hành nghề Luật tại Việt Nam. Với phương châm “Cuộc hành trình vĩ đại nào cũng bắt đầu từ những bước chân nhỏ nhất”, LDM mong rằng sẽ góp phần tạo nên nhiều hành trình ý nghĩa cùng thế hệ luật sư hiện tại và tương lai.